Ідыяматычнасць як лінгвістычная прымета афарыстычных адзінак

Abstract

У артыкуле разглядаецца спецыфка ідыяматычнасці афарыстычных адзінак на матэрыяле беларускай, рускай, польскай i англійскай моў. Устаноўлена, што ідыяматычнасць афарызма дэтэрмiнуецца як моўнымi, так i пазамоўнымi фактарамi, выяўляецца цалкам (у яго агульным значэннi) ці часткова (у значэннях яго структурных частак i/або асобных кампанентаў), утвараецца паводле узуальнага цi аказiянальнага зруху значэння, можа быць вынікам камбінацый розных фактараў i вiдаў свайго праяўлення. Ідыяматычнасць афарызмаў характарызуецца градуальнасцю, можа мець «нулявую ступень» (г. зн. увогуле адсутнiчаць). Ідыяматычнасць афарызмаў i фразеалагiзмаў iстотна адрознiваецца (пераасэнсаваныя цалкам афарызмы захоўваюць агульнае прамое значэнне). Ідыяматычнасць мэтазгодна квалiфiкаваць як катэгарыяльную прымету афарыстычных адзiнак (у шэрагу iншых прымет), аднак нельга разглядаць у якасці вызначальнай (субстанцыянальнай) уласцiвасцi афарызма як катэгорыi лінгвістычных адзiнак.