Абыгрыванне фразеалагізма як спосаб пабудовы каламбураў (на матэрыяле п’ес К. Крапівы)

Abstract

На матэрыяле п’ес К. Крапівы разглядаюцца фразеалагічныя каламбуры, заснаваныя на абыгрыванні ўсяго фразеалагізма. Вылучаюцца асноўныя прыёмы абыгрывання: а) каментар, б) пераасэнсаванне з дапамогай рэмарак, в) супастаўленне двух фразеалагізмаў з агупьным кампанентам, г) сутыкненне фразеалагізмаў-антонімаў, д) супрацьпастаўленне фразеалагізма і антанімічнага з яго кампанентам слова, е) паралельнае ўжыванне фразеалагізма і аманімічнага свабоднага спалучэння споў, ё) сутыкненне двух значэнняў полісемантычнага фразеалагізма. Стылістычныя прыёмы, заснаваныя на семантычных змяненнях фразеалагізма, могуць ужывацца камбінавана з адначасовым абыгрываннем асобнага кампанента фразеалагізма і фразеалагізма ў цэлым: а) выкарыстанне слова з прамым значэннем, тоеснага кампаненту фразеалагізма і постпазіцыйны каментар да фразеалагізма, б) выкарыстанне слова з прамым значэннем, тоеснага кампаненту фразеалагізма і пераасэнсаванне фразеалагізма з дапамогай рэмаркі. Каламбуры, пабудаваныя на адначасовым выкарыстанні розных прыёмаў, экспрэсіўна больш камічна насычаныя і выразныя, чым тыя, якія ўтвараюцца прывмамі аднаго тыпу.